Вопрос задан 26.10.2025 в 09:18. Предмет Беларуская мова. Спрашивает Хромочкин Кирил.

Складзіце легенду пра Гомель на беларускай мове.

Перейти к ответам

Ответы на вопрос

Отвечает Черномашенцев Богдан.

Як мясцовы, часта чую пытанне пра легенду пра Гомель. Вось мой пераказ, як мы гэта апавядаем дзецям і гасцям.

Легенда пра паходжанне Гомеля

Даўным-даўно, калі Сож яшчэ вольна звіваўся паміж хвойных барышчаў, прыйшлі на яго высокі бераг людзі ўцякачамі: хто ад войнаў, хто ад мары, хто ад самоты. Вялі іх стары дудар па мянушцы Гом. Казалі, што яго дуда магла і вяселле разварушыць, і дзікую птушку з лесу вывабіць, і нават туман разагнаць.

Адной ноччу паднялася з балоцістых нізін страшэнная імжа, і людзі згубілі сцежкі. Сталі кружыць, пакуль не пачулі гук — гулкі, цёплы, быццам зямля сама загаварыла. Гэта Гом стаў на ўзвышшы і заіграў: дуда «гулела» так, што туман раскрыўся, нібы шэрыя дзверы. І ўбачылі людзі месца — сухі мыс над ракой, з ключом чыстай вады і дубам, што быццам вартаўнік стаяў.

— Тут наш лёс, — сказаў Гом. — Тут будзе наш дом.

Пачалі сяліцца. А кожны вечар, калі рабілі апошні калок у агароджы ці складалі апошні камень у печы, Гом выводзіў сваю пару нот — «гом-гом», каб праца была трывалая, а ноч спакойная. Так і прыжылося: дзе толькі яго дуда загучыць, там людзям добра спіцца, дзе замоўкне — там нядобрая думка падкрадаецца.

Калі Гом састарэў, ён папрасіў пахаваць дуду пад тым дубам, каб яна ахоўвала паселішча і далей. Людзі выканалі просьбу. А ў тую ж ноч рака Сож асабліва гулліва кранула берагі, і ад вады падымаліся хвалікі, што перадавалі адзін аднаму: «гом-ел, гом-ел…» Маўляў, гук «гом» з’еў туман, з’еў страх, ад’еў сабе месца пад сонцам. Так і сталі людзі называць сялібу — Гомель.

Кажуць, калі пад раніцу ўвосень спыніцца на высокім беразе, можна ўчуць той самы гул: то ці ад ракі, ці ад ветру ў дубовых кронах, ці ад дуды, што і цяпер сцеражэ горад ад бяды.

Іншыя папулярныя варыянты, што чуліся ад старэйшых

  • Ад «гом» — старажытнага гуку, гулу (маўляў, так гучыць Сож каля высокага берага).

  • Ад імя ці мянушкі чалавека (Гом або Гомій), які заснаваў паселішча.

  • Ад «гамон» — шум, гамана, бо месца было кірмашовым і людным.

Навошта гэтая легенда нам сёння

Гісторыкі спрачаюцца пра дакладную этымалогію, а легенда дае тое, чаго не хапае сухім датам: адчуванне, што горад нарадзіўся з музыкі, смеласці і ўмення трымацца разам. І калі ў Гомелі нешта «гуліць» — стадыён, парк, набярэжная — мы проста працягваем тую самую ноту Гома.

Похожие вопросы

Топ вопросов за вчера в категории Беларуская мова

Последние заданные вопросы в категории Беларуская мова

Задать вопрос